ÖNSÖZ
Sizlere sunulan bu atlas, 0-24 yaş grubu Türk populasyonunun kemik yaşı standartlarını içeren en kapsamlı referans olup Radyoloji, Çocuk Hastalıkları ve Adli Tıp uzmanlık alanlarına hitaben hazırlanmıştır.
Kemik yaşı tayininde şimdiye kadar başvurulan referansların çoğunlukla yabancı kaynaklı olması ve yetersiz kalması nedeniyle Türk populasyonuna uygun ve güncel bir kaynağa gerek olduğu görüldü. Bu alandaki ihtiyacı giderme amaçlı kapsamlı bir çalışma yapıldı. Uzun soluklu bir çalışmanın ürünü olarak el, dirsek, humerus ve pelvis grafilerinin yanısıra klavikula BT de kemik yaşı atlasına girmiş oldu. Adli Tıp alanındaki boşluğun doldurulmasına yönelik hazırladığım “Adli Tıpta Radyolojik Yaş Tayini” adlı atlasta, 12-24 yaş grubuna ait standartlar yer almıştı. Şimdi de geniş ve kapsamlı çalışmanın ürünü olan 0-24 yaş arası Türk populasyonunun “Kemik Yaşı Atlası” referans kitap olarak sizlere sunulmaktadır.
Kemik Yaşı Atlası, 0 yaştan klavikula medial epifiz hattının tümüyle kapandığı, kadınlarda 23 ve erkeklerde 24 yaşa kadar olan döneme ait yıl bazlı Türk standartlarını içermektedir. Sonraki yıllar için, ilgili anatomik bölgelere yönelik yapılan değerlendirmelerle, ancak geniş aralıklı yaş tahminleri verilebilmektedir. Bu nedenle ileri yaşlara ait verilerin vakaların çözümüne pratikte katkısı yoktur.
Bu referans atlas nasıl hazırlandı?
Toplamda 25 bin civarı, el-el bilek, dirsek, humerus, pelvis grafileri ve klavikula BT görüntüleri cinsiyet ve yaşlara göre tasnif edilerek her bir ossifikasyon merkezi için ayrı ayrı maturasyon değerlendirmesi yapıldı. Özellikle adli vakalarda, olgunun “hangi yaş içerisinde olduğu” cevabının verilmesi gerektiğinden, standart oluşturma amaçlı olarak doğum gününe yakın dönemde (+ 1 ay) çekilen grafi ve BT’ler için ayrı bir değerlendirme yapıldı. Her iki cinsiyet için her bir yaş başlangıç dönemini içeren en az 50 olgu değerlendirilerek yaş başlangıçlarına ait kemik yaşı standartları oluşturuldu. Gelişim farklılıklarının daha hızlı olduğu ilk yıllar için standartlar 6 aylık intervallerle belirlendi.
Her bir standardın gelişim aşamaları metinlerle açıklandı.
Standartların kolay anlaşılması için metinler, resim üzeri işaretlerle desteklendi.
Kemik yaşı ile ilgili genel bilgilere ek olarak her bir anatomik bölgenin değerlendirmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar standartlardan hemen önce yer aldı.
Rutin pratiğinizde önemli bir boşluğu dolduracak olan Türk populasyonu için hazırlanmış bu Kemik Yaşı Atlası ile verimli çalışmanız dileğiyle…
Prof. Dr. Ensar YEKELER